Дәмді кофені үй жағдайында дайындаудың ондаған әдісі бар. Бұл әдістердің барлығын екі топқа бөлуге болады: классикалық және балама. Классикаға кофе машинасында немесе кофеқайнатқышта дайындалған сусындар жатады. Балама әдістер – бұл басқалардың бәрі, мысалы, туркада, кемексте, френч-прессте, аэропрессте дайындау, дрип және құйғыш көмегімен қайнату.
Бұл мақалада біз кофені үйде дайындаудың ең танымал тәсілдерін келтіреміз. Оқыңыз және осы хош иісті сусындарды дайындап көріңіз!
Кофе дайындаудың классикалық әдістерінен – кофеқайнатқыш пен кофе машинасынан бастайық. Айтпақшы, бұл екі түрлі құрылғы. Олардың арасындағы басты айырмашылық – жұмыс қағидаты. Кофеқайнатқышта кофе сүзу әдісімен дайындалады: ыстық су ұнтақталған кофе арқылы өтіп, сүзгі арқылы сусынға арналған ыдысқа тамшылайды. Кофе машинасында сусын қысыммен дайындалады: ыстық су ұнтақталған кофе арқылы өтеді, нәтижесінде сіз дайын сусын аласыз.
Кофеқайнатқыштардың екі негізгі түрі бар: тамшылы және гейзерлік. Олардың әрқайсысында кофені қалай дайындау керектігін қарастырайық.
Оны пайдалану қағидаты келесідей: кофе ыстық сумен құйылады және ол біртіндеп құйғыш арқылы ыдысқа тамшылайды. Бөлшектердің дайын сусынға түспеуі үшін ірі ұнтақталған кофені таңдауды ұсынамыз. Пропорциялар – 500 мл суға 30 грамм ұнтақталған кофе. Алдымен құйғышқа су құйыңыз, содан кейін кофені салыңыз. Сусынның ыдысқа ағып түсуін күтіңіз және ләззат алыңыз!
Гейзерлік кофеқайнатқыш керісінше қағидатпен жұмыс істейді – ыстық су көтеріліп, ұнтақталған кофе бар ыдыстан өтеді. Нәтижесінде сіз дайын сусын аласыз. Ұнтақталуы орташа, ұсаққа жақынырақ, ұнтақталған кофені таңдауға кеңес береміз: кофе бөлшектері қантқа немесе теңіз тұзына ұқсауы керек.
Гейзерлік кофеқайнатқышта бірнеше резервуар бар – төменгі жағына су құйылады, жоғарғы жағы ұнтақталған кофемен толтырылады. Құрылғының ішінде әдетте су мен кофе қосқанда бағдарлауға болатын арнайы өлшем белгілері бар, сондықтан мұнда арнайы ережелер жоқ. Контейнерлерді ингредиенттермен толтырып, кофеқайнатқышты розеткаға қосыңыз. Сусынды дайындауға 8 минутқа дейін уақыт кетеді – құрылғы «пысқыру» дыбыстарын шығара бастағанда кофені беруге болады.
Автоматты кофе машинасы – кофе дайындаудың ең оңай және жылдам әдісі-ау. Мұндай құрылғыда әртүрлі сусындардың рецептері кірістірілген, олар: эспрессо, американо, капучино, латте және басқалар. Сіз жай ғана ішкіңіз келетіннің түймесін таңдап, оны басуыңыз керек.
Айтпақшы, сіз бірінші кофе машинасы 1901 жылы ойлап табылғанын білдіңіз бе? Сол кезде италиялық Луиджи Беззера эспрессо дайындайтын құрылғыны ойлап тапты. Бірнеше жылдан кейін кофе машиналары сатылымға шығарыла бастады, бұл, әрине, сусынның бүкіл әлемде танымал болуына әсер етті.
Кофе машинасы дұрыс сусын дайындау үшін кофе, су және сүт мөлшерін автоматты түрде өлшейді. Назар аударатын жалғыз нәрсе – барлық ингредиенттері бар ыдыстар әрқашан толтырылып тұруы қажет.
Кофе машиналары екі түрге бөлінеді: мүйізше және капсулалық.
Мүйізше кофе машинасының басты ерекшелігі – мүйізшенің болуы. Бұл ұнтақталған кофе салынатын сүзгісі бар алынбалы тұтқаның атауы. Кофені мүйізшеге мүмкіндігінше мықтап нығыздап, содан кейін оны құрылғыға салу өте маңызды. Ешқандай пропорцияны сақтаудың қажеті жоқ – бұл құрылғыда суға арналған ыдысы бар, құрылғы одан сусын дайындау үшін сұйықтықтың қажетті мөлшерін алады.
Капсулалық кофе машинасында сусын ұнтақталған кофе бар капсулалардан дайындалады. Істеу керектігінің бәрі – капсуланы қажетті бөлікке салу. Капсуланы құрылғыға салған кезде, капсула қақпағын ине теседі. Нәтижесінде су қысыммен ұнтақталған кофе капсуласына түседі. Содан кейін капсуланың түбі де қысыммен тесіледі, нәтижесінде дайын кофе шыныаяққа түседі. Барлығы дайын! Сіз хош иісті сусыннан ләззат ала аласыз.
Біз кофе дайындаудың классикалық әдістері туралы сөйлестік, енді баламаларға көшейік. Олардың тізімі әлдеқайда кең – біз кофені қайнатудың балама болып табылатын ең танымал тәсілдері жайында айтып береміз.
Турка – мойны тар, түбі кең және тұтқасы ұзын бақыраш түріндегі арнайы мыс ыдыс. Ол әдетте кофе дайындаудың шығыс – араб немесе түрік – дәстүрлерімен ойға байланыстырылады. Олар ғасырлар бойы қалыптасып келеді, өйткені кофе туркада мың жылдан астам уақыт бойы қайнатылып келеді! Бұл әдіс әлі күнге дейін өте танымал болып табылады!
Туркалар үшін ұнтаққа ұқсайтын ең ұсақ ұнтақталған кофені таңдауды ұсынамыз. Су мен кофенің арақатынасы 1:10 болуы керек. Сонымен, егер сіз 150 мл сусын қайнатқыңыз келсе, сізге бірдей мөлшерде су мен 15 грамм кофе алу керек. Оны туркаға құйып, кофе иісі шыққанша қыздырыңыз, содан кейін жылы су құйыңыз. Мұндай дайындау схемасы сусынның дәмін ашуға және оған бай хош иіс беруге мүмкіндік береді. Кофені қызып кетпеу және алғашқы көпіршіктер пайда бола бастаған кезде плитадан алып тастау маңызды. Кофені шыныаяққа құю қалады және сіздің сусыныңыз дайын.
Электр туркада дайындау технологиясы бірдей. Айырмашылық бір ғана нәрсе – кофеде көпіршіктер пайда бола бастаған кезде құрылғыны өшіру түймесін уақытында басу керек.
Сүзгі кофесі немесе пуровер (ағылш. pour over – үстіне құю) – пішіні құйғышқа ұқсайтын қағаз сүзгісімен жасалған сусын. Айтпақшы, қағаз кофе сүзгісі шамамен жүз жыл бұрын ойлап табылған. Оны неміс үй шаруасындағы әйел Мелитта Бенц ойлап тапты – ол кофені қағаз арқылы сүзе бастаған бірінші адам болды. Өнертабысқа патент алғаннан кейін Бенц Melitta кофе сүзгілерінің жеке өндірісін құрды, ол әлі де бар.
Осылайша кофе дайындау үшін сізге шыныаяққа орнатылатын құйғыш қажет. Осы құйғыштың ішіне қағаз сүзгісі салынған, ең танымал нұсқа – «Харио» брендінің сүзгілері. Сүзгі кофесін дайындамас бұрын, дайын сусыннан қағаз дәмін кетіру үшін алдымен сүзгіні қайнаған сумен төгіп алу керек. Содан кейін кофені сүзгіге салыңыз – стандартты 250 мл американо үшін сізге 15 грамм ұнтақталған кофе қажет болады. Сосын 50 мл су құйыңыз, осыдан кейін кофе көпіршіп, ісінеді. 30 секундтан кейін қалған 200 мл суды біртіндеп құйып, құйғыш арқылы қазылғанша күтіңіз. Барлық су шыныаяққа құйылған кезде, құйғышты алып тастауға болады. Кофе дайын!
Френч-пресс — бұл шай, кофе және басқа сусындар қайнататын піспек бар шәйнек. Френч-прессте қайнатылған кофе қанық сусындарды ұнататындарға ұнайды – сумен ұзақ байланыста болғандықтан, ол бай және тығыз болып шығады.
Френч-прессте кофені қалай дайындау керектігін айтып берейік. 500 мл сусын қайнату үшін бірдей мөлшерде су мен 30 грамм ұнтақталған кофе алыңыз. Қайнатпас бұрын, френч-прессті жылы болу үшін ыстық сумен төгіп алыңыз. Кофеге арналған суды қайнатып алу керек, содан кейін бір минут салқындату керек. Алдымен френч-пресске кофе, содан кейін су қосыңыз. Жақсылап араластырыңыз, қақпақпен жабыңыз және таймерді 5 минутқа қойыңыз. Уақыт аяқталғаннан кейін піспекті френч-пресстің ішіне түсіріңіз. Сусынды бірден шыныаяқтарға құйып шығуды ұсынамыз, өйткені френч-пресстің ішінде ұзақ уақыт сақталатын кофе ащы болып кетуі мүмкін.
Хош иісті және дәмді сусынды қосымша құрылғыларсыз дайындауға болады – тікелей шыныақта. Осылайша, ұнтақталған және ерігіш кофе дайындалады.
Ұнтақталған кофені дайындау үшін сізге 2-3 шай қасық кофе, сондай-ақ 150-200 мл су қажет. Ол ыстық болуы керек, бірақ қайнап тұрмауы керек – егер сіз суды қайнатып, оны бірнеше минут суытсаңыз, бұл ең жақсы нұсқа. Кофе мен суды араластырып, сусынды 4 минутқа тұндырыңыз.
Егер сізде екі-ақ минут болса, NESCAFÉ ерігіш кофесінің® негізінде дәмді және хош иісті сусын дайындауға болады. Американо үшін 2 шай қасық кофе мен 200 мл ыстық суды араластырып, сусыннан ләззат алыңыз!
Дрип-пакет — бұл 90-шы жылдардағы жапондық өнертабыс, ол қазір біздің елде танымал болып келеді. Бұл тікелей шыныаяқта дайындалған жаңа ұнтақталған кофе пакеті. Оны дайындау қағидаты шай пакетін қайнатуға ұқсас: ыстық су сусын пакеті арқылы төгіліп, дайын сусын контейнерге тамшылайды.
Біз сізге дрип-пакетінен кофені қалай дайындау керектігін айтып береміз. Дрип-пакетін ашып, оны шыныаяққа орнатыңыз. Кофені өлшеудің қажеті жоқ – қажетті мөлшер пакетте бар. Сізге 190 мл ыстық су қажет, оны пакетке жұқа ағынмен құю керек. Кофе қайнату үшін пакет сұйықтыққа мүмкіндігінше аз бату үшін биік шыныаяқты таңдауды ұсынамыз. Әйтпесе, сусын тым қаныққан болып шығады.
Аэропресс — ХХ ғасырдың басында АҚШ-та ойлап табылған арнайы кофеқайнатқыш. Онда кофе қысыммен дайындалады, бұл сусынды дрип-пакетте немесе құйғышта қайнатқаннан гөрі тығызырақ етеді. Айтпақшы, әлемде жыл сайын аэропрессте кофе дайындау бойынша чемпионат өтеді, оның қатысушылары қайнату сапасы мен жылдамдығы бойынша жарысады.
Аэропрессте кофе дайындау үшін сізге 18 грамм ұнтақталған кофе және 180 мл ыстық су қажет. Кофені аэропресске салыңыз, содан кейін 50 мл су құйыңыз, жарты минут күтіңіз және қалған бөлігін қосыңыз. Содан кейін араластырыңыз, піспекті ішіне салыңыз, аэропрессті шыныаяққа орнатыңыз және оны 40 секундқа қалдырыңыз.
Кемекс — бұл сырттан сүзгі кофе құйғышына ұқсайтын құрылғы. Негізгі айырмашылық – кемекс шыныдан жасалған, соның арқасында қағаз сүзгісі ыдыстың қабырғасына тығызырақ жабысады.
Кемексте кофе қайнату қағидаты сүзгіден біршама ерекшеленеді. Біріншіден, пропорцияларды сақтау керек – оған 415 мл суға 25 грамм қатынасына негізделген 25 грамм ұнтақталған кофе салынады. Сондай-ақ, құрылғыға қағаз сүзгісі салынады, ол сусынның қағаз дәмін кетіру үшін ыстық сумен төгіп алыну керек.
Кемекстегі сусындар бірнеше кезеңде қайнатылады. Алдымен кофені сумен ылғалдандыру қажет – 25 грамм үшін сізге 1:3 қатынасынан шамамен 75 мл сұйықтық керек болады. Содан кейін 30 секунд күтіп, бірден кофе дайындау қажет. Кемекске ыстық суды үш жолмен құюға болады: бір уақытта айналмалы қозғалыстармен, қысқа аралықтармен және біртіндеп. Суды сағат тілімен қозғала отырып, жұқа ағынмен қосуды ұсынамыз. Жалпы алғанда, сусынды осылай қайнатуға 5-7 минут кетеді.
Кофе қайнатудың басқа балама әдістері бар, бірақ олар жанкүйерлер арасында онша танымал емес. Біз олардың кейбірін тізімдейміз.
Soft brew — кофені сүзгісі бар арнайы кофе ыдысында қайнату әдісі. Сүзгіге ұнтақталған кофе салынады, содан кейін оған 80–85 °C температураға дейін қыздырылған сумен құйып, 8 минутқа қалдырады.
Сифон — бұл сырттан зертханалық жабдықты еске түсіретін құрылғы. Оның жұмыс қағидаты гейзерлік кофеқайнатқышқа ұқсас: сусын қысыммен дайындалады және төменнен жоғары қарай «көтеріледі».
Перколяторлар ХІХ ғасырдың аяғы мен ХХ ғасырдың бірінші жартысында кофеқайнатқыштар ойлап табылғанға дейін тараған болатын. Бұл құрылғы кофе мен суға арналған ыдыстары бар кофе шәйнекке ұқсайды. Ол қыздырылған кезде су кофе бар ыдысқа еніп, сусынның өзі түбіне ағып кетуі үшін отқа қойылады.
Калита — бұл дәл сол құйғыш, бірақ оның түбінде су ағынын шектеу үшін қажет тесіктер бар. Ондағы сусын стандартты сүзгі кофесімен бірдей қағидат бойынша дайындалады, бірақ ол қанығырақ болып шығады.
Күтпеген шығарсыз, бірақ қол астыңызда кофе қайнататын ешқандай құрылғы болмаса, оны тіпті кәстрөлде де дайындауға болады. Кәстрөлде кофені қалай дайындау керек? Ол үшін оған 100 мл су қайнатыңыз, араластырыңыз, шұңқыр жасаңыз, 1,5 шай қасық ұнтақталған кофе қосыңыз, содан кейін қайтадан отқа қойып, турка қағидаты бойынша пісіріңіз.
Кофе — бұл оңай тәжірибе жасауға болатын сусын. Әр түрлі нұсқаларды қолданып көріңіз және өзіңіздің мінсіз тәсіліңізді іздеңіз! Егер сіз хош иісті сусыннан ләззат алғыңыз келсе және оны дайындауға уақыт аз болса, NESCAFÉ® ерігіш кофесін қолданып көріңіз. Оның негізінде эспрессо мен американо, сондай-ақ басқа да көптеген дәмді кофе сусындарын дайындауға болады!
